niedziela, 25 kwietnia 2010

Powinniście słuchać więcej country


Tak mi się przypomniało.

W dzisiejszym "Kąciku pseudo-yntelygenta" pokażemy jak chwalić się znajomością literatury z krajów egzotycznych. Przykładem będzie Depeche Mode, Serhija Żadana. Prosto z dzikiej Ukrainy.

Na wstępie należy wyjaśnić, któż to taki ten Żadan. "Serż Żadan? Hmm... Jakby go określić? Najtrafniej go zdefiniować jako mieszankę Wieniedikta Jerofiejewa, Huntera Thompsona oraz Charlesa Bukowskiego, podlaną punkowym sosem i z przyczepioną ukraińską mordą." Po czym wymieniamy tytuły innych jego książek (Anarchy in UKR, Hymn demokratycznej młodzieży, Big Mac). Mimochodem wspominamy, że jego książki publikuje wydawnictwo "Czarne", należące do Andrzeja Stasiuka i jego żony, Moniki Sznajderman. Tonem znawcy polecamy zebranym wszystkie książki tej oficyny.

Potem przechodzimy do sedna. "Depeche Mode jest książką po części autobiograficzną, opisuje kilka dni ze studenckich lat pisarza i jego znajomych. Akcja powieści to ciąg absurdalnych, pijacko-narkotykowych wojaży. Bohaterowie włóczą się po Charkowie i okolicach, chlejąc i ćpając na potęgę. Ścierają się z milicją, kradną popiersie Mołotowa, rozprawiają o teorii permanentnego pochuizmu, cały czas próbując odnaleźć zaginionego kumpla. W książce wręcz roi się od wyjątkowych, pełnokrwistych postaci m. in: Sobaka Pawłow, antysemita, który nienawidzi swoich rodziców - Żydów, amerykański kaznodzieja Johson-i-Johnson i puszczająca się z każdym córka generała - Marusia. Z zespołem Depeche Mode książka nie ma wiele wspólnego - ot, tyle, że w pewnym momencie uspawani bohaterowie słuchają audycji radiowej, w której prezentowana jest dosyć frywolna wersja historii kapeli. Niemniej jest to całkiem długi moment i jedna z lepszych scen w powieści."

Później kilka słów o stylu. "Depeche Mode to szybki, mocny drink literacki. Samogon z samogonem - wstrząśnięty, niezmieszany. Tej książki się nie czyta, tylko połyka jednym haustem. Kopie natychmiast. Język Żadana jest kokieteryjnie prostacki. Jest mocny, rubaszny okraszony soczystymi wulgaryzmami. Opisuje pijackie przygody, tak jak każdy z nas by chciał by jego wódczane eskapady wyglądały. Pisane przez niego bełkotliwe, acz smakowite dialogi wywołują raz po raz trudne do opanowania wybuchy śmiechu."

"Jednak przez opary alkoholowe i dym marihuanowy przebija się gorzki obraz młodzieży ukraińskiej początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia - czasów transformacji i rodzącego się nieśmiało kapitalizmu. Depeche Mode mimo pozornej niefrasobliwości, to opowieść pełna brudu, przemocy, braku perspektyw i ogólnej beznadziei."
Powyższe zdania koniecznie należy podkreślić, na wypadek, gdyby publiczność miała odnieść (jakże mylne) wrażenie, że Depeche Mode taka sobie wesoła książka o młodocianych menelach.

Na finiszu przytaczamy kilka zgrabnych cytatów:

"Wowę i Wołodię nie za bardzo lubiliśmy, ale tolerowaliśmy ich, studiowali historię i jak większość prymusów z historii, współpracowali z KGB; KGB, myślę, mocno ucierpiało przez obecność w swoich szeregach dwóch daunów - Wowy i Wołodii, ale układ jest układ, inaczej po co trzymaliby ich na etacie."

"I jak oni grali! Jak bogowie! Czyli prawie nie kaszanili."

"Jeszcze do dziś irlandzcy fanatycy futbolu, idąc na sportowe areny i kibicując swoim ulubieńcom, zgodnie wyśpiewują:
Święty Dave'ie, wypierdol tych przeklętych katolików! "

Opowiadając o Depeche Mode należy delikatnie sugerować, że podobne przeżycia nie są nam obce - dzięki temu dodamy trochę mrocznego kolorytu do naszego imidżu chłodnego intelektualisty i w towarzystwie staniemy się równie atrakcyjni jak jednooki Gruzin w smokingu.


Nawiązując do tytułu notki - dwóch generałów Konfederacji, którzy po bitwie pod Gettysburgiem zdecydowali się porzucić karierę wojskową na rzecz grania country. Mrocznego, gotyckiego, szatańskiego country. Ladies and gentlemen - Those Poor Bastards - "Swallowed by sin".


P. S. Od jakieś czasu moje przygody można śledzić na Twitterze. W sensie tam, u góry strony, po prawej.

niedziela, 11 kwietnia 2010

Sarmatia uboga

Przy niedzieli postanowiłem się wreszcie wybrać na wystawę Sarmatyzm. Sen o potędze. Pełen nadziei na ucztę dla oczu i ducha pomaszerowałem na Szczepańską, gdzie rzeczona się mieści. Na miejscu okazało się, że miśki z Muzeum Narodowego dały ciała. Temat potraktowano bardzo po macoszemu, jakby organizatorzy wstydzili się kultury sarmackiej, jako części naszej tożsamości narodowej. Wystawa została przygotowana niemalże wyłącznie dla ludzi, którzy nigdy w życiu z kulturą sarmacką nie mieli do czynienia. Ekspozycje upchnięto w kilku salkach na parterze kamienicy Szołayskich. Zbiory prezentują się mało okazale - cóż, przedstawienie przekroju 300 lat polskiej kultury i sztuki użytkowej na takim obszarze nie mogło wyjść dobrze. Wystawa zawiera sporo niezłych portretów, kilka ksiąg, parę ozdób, pasów i trochę oręża od Czartoryskich, oprócz tego jeden pokój poświecono na pokazanie jak styl sarmacki funkcjonował w późniejszych czasach. Dodatkowo można przymierzyć żupan (wow!) i kupić parę pamiątek (reprodukcji obrazów i tandetnych gadżetów pseudo-sarmackich) w muzealnym sklepiku. I tyle. Gdyby coś takiego organizowało muzeum w jakimś miasteczku powiatowym - wszystko byłoby w porządku, ale gdy temat podejmuje Muzeum Narodowe, reklamując go w dodatku plakatami rozwieszonymi w całym mieście, wymagania są dużo, dużo większe.

W miarę obiecująco prezentuje się cykl wykładów towarzyszących wystawie - szczególnie interesująco zapowiadają się odczyty dr hab. Andrzeja Waśko - Wpływ literatury pięknej na obraz sarmatyzmu w świadomości historycznej Polaków (29 IV o 18.00) i dr hab. Piotra Krasnego Barokowa kultura Sarmatów i Madziarów (11 V, również o 18.00). Tuszę, iż prelegenci nie powtórzą błędów muzealników i swoje wystąpienie przygotują rzetelnie.

Na pocieszenie puściłem sobie Jacka Kaczmarskiego - panie i panowie - Na starej mapie krajobraz utopijny.*



Przy okazji - nowa płyta Currenta 93, Baalstorm, Sing Omega (December 1971), ukazać się ma już 28 maja. Cieszymy się jak Wookie.

*Z płyty Sarmatia, oczywiście.

piątek, 9 kwietnia 2010

Ile Marvela w Marvelu i czy Stan Lee powinien się przewracać w grobie?*


Excelsior! Co było gdyby wszystkich marvelowskich trykociarzy-cwaniaczków pozbawić supermocy i modnych obcisłych kostiumów? Albo stworzyć uniwersum gdzie bohaterowie nigdy nadludzkich zdolności nie mieli? Na pomysł napisania czegoś takiego, a konkretnie komiksu o wdzięcznym tytule Powerless wpadło dwóch panów - Matt Cherniss i Peter Johnson.
Oś fabuły stworzona jest wokół trzech postaci - Petera Parkera, który po ugryzieniu pająka cierpi na martwicę prawej ręki, ślepego prawnika, Matta Murdocka i Logana, który ma problemy z pamięcią. Całą trójkę łączy postać psychologa, dr Wattsa, który jednocześnie jest narratorem w Powerless. Jako, że jest to świat Marvela, w tle przewija się mnogość innych znajomych postaci - Tony Stark, Emma Frost, Brian Michael Bendis... Jednak jest to też komiks anty-marvelowski, w potocznym rozumieniu tego słowa. Nie-niesamowity, nie-spektakularny, pozbawiony efektownych scen walk, pościgów, wybuchów. Co nie znaczy, że jest nudny - wprost przeciwnie, trzyma w napięciu do ostatniej strony.
Wątki Parkera i Murdocka oraz ich zmagania, odpowiednio, z Normanem Osbornem i Wilsonem Fiskiem napisane są bezbłędnie i czyta się je wybornie, wręcz wyborowo. Jak na ludzi, o których wcześniej nie słyszałem, obaj panowie sprawili się dzielnie. Niestety, postać Logana wyraźnie została wtłoczona na siłę. Wygląda na to, że włodarze Marvela, po przeczytaniu komiksu powiedzieli: "No, dobra chłopaki, fajny komiks napisaliście, ale czemu tu nie ma Wolverine'a? Musicie jakoś wcisnąć Wolverine'a! Wszyscy kochają Wolverine'a! Komiksy bez Wolverine'a gorzej się sprzedają! Wymyślcie coś, ok?" No i wymyślili - do całkiem dobrego dramatu psychologicznego z lekką nutką sensacji dodali hipnozę, pranie mózgu, i rękawice-pazury. Bafomecie, ty widzisz i nie grzmisz! O ile lepiej do tej historii pasowałby cierpiący na rozdwojenie jaźni Bruce Banner. Rysunki w Powerless popełnił Michael Gaydos, ilustrator m. in. niezłego komiksu Daredevil: Redemption. Lepszego grafika chyba nie mogli znaleźć - jego kreska jest brudna, brzydka, doskonale pasująca do zwyczajności świata wykreowanego przez Chernissa i Johnsona.
Pomijając niefortunny występ pazurzastego, Powerless, to dobra rzecz - niegłupia, ale też niespecjalnie przeintelektualizowana.

W dzisiejszym kąciku muzycznym znany antropolog i popularyzator kultury ormiańskiej Meesh zO'khenkha przedstawia tradycyjną kołysankę, szczególnie popularną wśród dzikich plemion Galicji i Lodomerii.



Śmiałek, 1930

p. s. Krakusy i Kraków odwiedzający - wybierzcie się do Muzeum Narodowego na wystawę Maciejowskiego. warto.

*Rzecz jasna, nie mam zamiaru odpowiadać na te pytania.